Nod cyffredinol y prosiect hwn ydy cefnogi ymdrechion poblogaeth frodorol y Wampis i warchod a rheoli eu tiroedd traddodiadol.
Dyma’r nodau penodol:
Cynorthwyo’r Wampis, trwy lywodraeth diriogaethol annibynnol (GTA Wampis) eu hunain i:
- warchod a diogelu eu tiriogaeth a hyrwyddo gwell llywodraethu, sy’n blaenoriaethu gwarchod tiroedd coedwig y Wampis ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol a’r byd yn gyffredinol a
- chyfyngu a gwahardd unrhyw weithgareddau sy’n bygwth didwylledd ecolegol eu tiriogaeth, neu sy’n golygu dinistrio coedwig yn barhaol a gweithredu heb eu Cysyniad Rhydd, Blaenorol ac ar Sail Gwybodaeth.
- diwygio a diweddaru is-ddeddfau pob un o’r 27 o gymunedau’r Wampis a enwir yn gyfreithlon, gyda phob un yn ymrwymo i warchod eu dŵr a’u coedwigoedd.
Hyrwyddo dulliau cynhyrchu incwm cynaliadwy fel systemau rheoli pysgota cynaliadwy a chynhyrchu coco organig a dyfir yn y cysgod. Mae’r Wampis yn ymwybodol o’r angen i ymuno ag economi’r farchnad, a bydd y dulliau a grybwyllir uchod yn helpu i wrthsefyll pwysau cynyddol ar gymunedau’r Wampis i gynaeafu coed.
Hyrwyddo addysg rhyngddiwylliannol, fel bod atgyfnerthu gwerthoedd ac arferion cymuned y Wampis, sydd yn gymuned unedig ac ymgysylltiedig, yn cyflawni eu cenhadaeth ac yn parhau i ymgysylltu.

Mae hwn yn brosiect sydd yn cael ei arwain a’i yrru gan y gymuned. Mae bywoliaeth a hawliau’r Wampis yn dibynnu’n uniongyrchol ar ddiogelu’r goedwig hon yn effeithiol ac felly, mae’r prosiect yn ymateb i anghenion cymuned y Wampis.

Er enghraifft, er mwyn galluogi cymunedau i gysylltu, a dod ag aelodau o’r Wampis at ei gilydd ar draws eu tiriogaeth helaeth ac anghysbell i fynychu cyfarfodydd i drafod a chytuno ar eu cynlluniau a’u gweithgareddau, prynwyd cwch i’w ddefnyddio fel cludiant.

Hyd yn hyn, mae llawer o ffocws y prosiect hwn wedi bod ar y diogelu tiriogaethol, ac ar weithio’n agos gyda’r llywodraeth tiriogaethol awtonomaidd (GTA Wampis). Mae aelodau o gymuned y Wampis wedi cael hyfforddiant mewn monitro GPS i’w galluogi i gasglu a monitro newidiadau yn nefnydd y tir ac mewn datgoedwigo. Bydd y data hwn yn eu helpu i warchod eu tiriogaeth. Yn wir, maen nhw eisoes wedi atal ehangu mwyngloddiau aur yn anghyfreithlon ac ar hyn o bryd, maen nhw’n ymladd yn erbyn adeiladu priffyrdd, argae enfawr a rhaglen olew a nwy arfaethedig ger Afon Morona ar eu tir.

O ran hyrwyddo bywoliaeth gynaliadwy ymhlith ac o fewn tiriogaeth y Wampis, mae pentref Shinguito wedi cael ei ddewis i dreialu’r rhaglen ailgoedwigo coed a rheoli pysgod a gychwynnwyd ddiwedd 2017.

Mae gan Genedl y Wampis boblogaeth o tua 15,000 sy’n rhychwantu 27 o bentrefi ar draws tiriogaeth o bron i 1.4 miliwn hectar. Mae eu tiriogaeth yn gorwedd yn ardal Drofannol yr Andes yng Ngogledd Periw, sydd ar y ffin ag Ecwador, ym masn afon Marañón, ac mae’n cynnwys iseldir trofannol a gwerngoedwig yn ogystal â dau ddalgylch afon sy’n cael eu gwahanu gan Fynyddoedd biolegol gyfoethog y Kampankis (1435m).

Mae’r coedwigoedd yn cefnogi o leiaf 23 o rywogaethau ar gyfrif Rapid Inventory yr IUCN; mae 15 ohonynt yn famaliaid sy’n cynnwys y Mwnci Heglog Bol Gwyn Prin a’r Dyfrgi Enfawr. Yn ogystal, darganfuwyd 25 o rywogaethau newydd i wyddoniaeth gan y Rapid Inventory, a gall nifer ohonynt fod yn endemig i Fynyddoedd y Kampankis.

Mae’r Wampis yn credu bod gan bopeth byw warcheidwaid sy’n byw mewn rhannau sanctaidd o’r goedwig. Dim ond trwy weithredu’n barchus a phlesio’r  gwarcheidwaid ysbrydol y bydd yr helwyr yn gallu hela anifeiliaid yn llwyddiannus. Yn yr un modd, yr unig adeg y bydd ffermwyr yn gallu cynaeafu cnydau yw os ydynt wedi plesio gwarcheidwaid y tir. Credir bod y gwarcheidwaid neu’r duwdodau hyn yn rheoli holl adnoddau’r Wampis. Y system gred hon sy’n gosod parch a chysylltiad â’r tir, ac sy’n gwneud y Wampis y bobl orau i warchod y coedwigoedd helaeth. Maen nhw’n byw eu bywydau yn ôl eu mantra Tarimat Pujut, sy’n golygu bywyd o harmoni.

Mae mwyafrif helaeth y Wampis yn gwneud bywoliaeth drwy ymarfer amaethu ymgynhaliol er defnydd eu hunain; fodd bynnag, mae cyfran sylweddol o deuluoedd yn tyfu cacao organig mewn braenarau (ail goedwig), yn rhedeg ffermydd pysgod gartref neu yn tyfu bananas – dyma’r tri phrif weithgaredd economaidd sy’n cynhyrchu incwm teuluol sylfaenol.